Chleb żytni

Był czas, że chleb żytni piekłam w domu kilka razy w tygodniu. Najczęściej na drożdżach, ale również czasami na drożdżach i zakwasie lub samym zakwasie. Ponieważ czas przygotowania takiego chleba żytniego na drożdżach jest znacznie krótszy, niż na zakwasie, dlatego też zazwyczaj wybór padał na drożdże. Z wygody, smaku i szybkości. W tym miejscu chciałam jeszcze powiedzieć co nieco o drożdżach. Kilka razy natrafiłam na teorię, że drożdże piekarnicze są niezdrowe. W internecie spotkać można różne rewelacje, lecz zdecydowanie nie we wszystkie trzeba wierzyć. W 2013 roku w „Postępy fitoterapii” ukazał się świetny artykuł naukowy pod tytułem: „Właściwości lecznicze i kosmetologiczne drożdży piekarniczych (Saccharomyces cerevisiae)”. Jeśli kiedykolwiek traficie na tą publikację polecam przeczytać ją od deski, do deski jak to się kiedyś mawiało i zachować w szufladzie na przyszłość :) Sama nie mam już 20 lat i doskonale pamiętam czasy, gdy jadło się drożdże z paczki ot tak, „dla zdrowia jak mawiała babcia” lub zaparzało się drożdże wrzątkiem i wypijało, aby poprawić kondycję skóry, włosów i paznokci. „..Przygotowując napój drożdżowy należy pamiętać, żeby drożdże piekarnicze zalać wrzącą wodą (żywe fermentują w żołądku i wiążą z ustroju witaminę H). Kuracja taka nie powinna trwać dłużej niż czterdzieści dni, przy czym po pięciu dniach terapii należy przerwać ją na osiem – dziesięć dni…”(1). Pamiętam również, że robiło się z drożdży płukanki do włosów, maseczki do twarzy itd. Zresztą ja to ja, ale już Hipokrates zalecał picie napoju drożdżowego jako preparatu witaminowego i wzmacniającego :) Nie byłam więc pierwsza jak widać ;) Co ciekawe, drożdże piekarnicze, jak również drożdże piwne, od wielu lat dostępne są jako suplementy diety do nabycia w aptekach głównie ze względu na wysoką zawartość witamin z grupy B w tym biotynę! Zwierają również białka, aminokwasy, związki mineralne jak cynk, fosfor, magnez, selen a nawet chrom. Są głównym składnikiem probiotycznych suplementów używanych przy chorobach jelit! Od ponad 25 lat drożdże są wykorzystywane do produkcji leków przeciwzakrzepowych, insuliny oraz szczepionek przeciwko WZW typu B.

Właściwości drożdży piekarniczych (Saccharomyces cerevisiae)

• Drożdże są źródłem łatwo przyswajalnego białka.
• Są źródłem witamin z grupy B. Mają bezpośredni wpływ na kondycję skóry, włosów i paznokci ze względu na dużą zawartość witaminy B7, czyli biotyny, która przywraca włosom sprężystość, hamuje siwienie oraz zatrzymuje wypadanie włosów. Znajdziecie w nich również witaminy B₁, B₂, B₆, PP, kwas foliowy i inozytol.
• Drożdże są także bogatym źródłem kwasu pantotenowego biorącego udział w wytwarzaniu tłuszczów, cholesterolu, hormonów i neuroprzekaźników a także metabolizmów cukrów, białek i tłuszczy.
• Drożdże są bogatym źródłem naturalnego cynku odpowiadającego za metabolizm cukrów, a więc glukozy.
• Drożdże są bogatym źródłem selenu, który chroni komórki przed deformacją i uszkodzeniami genetycznymi.

Wracając do chleba. Pamiętacie mój wpis „Czy chleb jest zdrowy?” Jeśli nie, to polecam go bardzo, dowiecie się wielu cennych informacji o chlebie i gwarantuje, że natychmiast będziecie mieć ochotę na smaczną kanapkę.

Jeśli lubicie chleb, taki aromatyczny, pyszny to chleb żytni jest dla was. Ja chleb żytni piekę z udziałem mąki o symbolu 750, jest również mąka 2000 to typowa mąka razowa z dużą ilością otrąb, ciężka i gliniasta. Ją częściej stosuje się jako dodatek, a nie podstawową mąkę. Warto wiedzieć również, że na mące 2000 rośnie świetny zakwas na barszcz biały i żur!

Przepis na Chleb żytni

 Składniki potrzebne na: Chleb żytni

• 500 g mąki żytniej 720
• 25 g drożdży świeżych
• 2 łyżeczki soli
• 400 ml ciepłej wody +/- do konsystencji gęstego ciasta ale mieszalnego łyżką
• 2 łyżeczki melasy, cukru lub miodu
• 3 łyżki oleju
• olej + mąka do wysypania do formy

Przygotowanie przepisu: Chleb żytni

• 1. Mąkę żytnią mieszam dokładanie w dużej misce z 350 ml wody. Zostawiam na 10 minut. Następnie dodaję, sól, olej, drożdże rozpuszczone w 50 ml wody, cukier i mieszam ponownie bardzo dokładnie. Jeśli ciasto jest zbyt gęste dodaję kilka łyżek wody. Wyrabianie ciasto mikserem zajmuje około 3 minut. Ciasto będzie miało konsystencję gęstą ale nadal płynną. Nie jest to w pełni zwarte ciasto, ale również nie lejące, coś pomiędzy. Ciasto odstawiam na 60-120 minut do rośnięcia. Zależy to od temperatury i wilgotności otoczenia czasami potrzebuje 1 godziny innym razem 4 godzin, różnie bywa, zależnie od pory roku i aktywności drożdży. Czekam do czasu, aż podwoi swoją objętość. U mnie stoi w misce metalowej, szczelnie przykrytej folią spożywczą na kaloryferze lub w piekarniku na programie (rośnięcie ciasta)
  2. Gdy pięknie wyrośnie, ponownie delikatnie mieszam ciasto i przekładam do dużej blachy wyłożonej papierem do pieczenia lub nasmarowanej olejem i wyspanej mąką.
  3. Blachę z ciastem odstawiam do wyrośnięcia na około 30-60  minut, również na kaloryferze. Ciasto musi się podnieść!
  4. Przenoszę chleb bardzo delikatnie, wstawiam do piernika nagrzanego do 200 stopni, piekę 15 minut a następnie zmniejszam temperaturę do 180 i piekę kolejne 50 minut. Chleb wyjmuję z blaszki i papieru i studzę na kratce.

Chleb żytni

A ty – jaki chleb lubisz najbardziej?

Dla mnie pieczywo to smak, to zdrowie, to przyjemność jedzenia. Radość dzielenia się, wspólnymi chwilami przy stole. Radość dawania tego, co zdrowe, pyszne i pożywne. Wybieraj chleb mądrze, zgodnie ze swoimi preferencjami!

Więcej o zaletach chleba znajdziecie na www.chlebdobry.pl oraz na facebooku akcji facebook.com/chlebdobry

Smacznego :)

Źródło:

(1) Postępy Fitoterapii 1/2013, s. 54-62 Bożena Muszyńska, Mirosław Malec, Katarzyna Sułkowska-Ziaja, „Właściwości lecznicze i kosmetologiczne drożdży piekarniczych (Saccharomyces cerevisiae)”.

* wpis bierze udział w kampanii edukacyjnej „Chleb dobry”.