KARP NA WIGILIĘ
Mam dla was kilka przepisów na karpia na wigilię. Przyjęło się mówić, że karp jest rybą pachnącą i smakującą mułem. Muszę od razu rozwiać tą teorię. Jeśli mięso karpia pachnie specyficznie oznacza to, że hodowany był w brudnych zbiornikach wodnych, w złych warunkach i najczęściej jeszcze karmiony niskiej jakości paszą. Dobre jakości karp, taki jak powinien być pachnie delikatnie rybą, jest słodki w smaku i soczysty. To bardzo smaczna ryba! Ponieważ święta tuż tuż, to mam dla was aż pięć przepisów na karpia na Wigilię. Tak się już przyjęło w naszej kulturze i tradycyjnych polskich obyczajach, że karpia w wielu domach jada się głównie w Wigilię i w okolicach Świąt Bożego Narodzenia. Jednak warto zaznaczyć, że od jakiegoś czasu ryba ta dostępna jest w sprzedaży przez cały okrągły rok. Z czasem mogą zmienić się zwyczaje i raba ta będzie częściej pojawiała się na stołach. Biorąc pod uwagę fakt, że jest to ryba smaczna i hodowlana w wielu miejscach w kraju, to zapewne wielbiciele kuchni polskiej przygotują z nią co najmniej kilka przepisów. Zastanawiałam się jakie przepisy będą dla was ciekawe. Wiem doskonale, że karpia przyrządza się najczęściej w postaci smażonej, pieczonej i gotowanej. O ile karp smażony w bułce tartej lub mące jest takim klasykiem, o tyle ja pokusiłam się o ciekawsze przepisy, które pozwolą przełamać monotonię smaku i przyzwyczajeń świątecznych. Przyjmijmy więc, że ile domów tyle przepisów. Ile kucharek tyle pomysłów. Mam nadzieje, że któryś z moich przepisów przypadnie Tobie do gustu i pojawi się również na świątecznym stole. A Ty jak przygotowujesz karpia? Ja mam kilkanaście sposobów :) A więc zaczynamy!
KARP PIECZONY
Zastanawiałam się od czego powinnam zacząć. Ponieważ karp pieczony jest bardzo prosty do przygotowania i jak widać na zdjęciach bardzo efektowny, to niech on idzie na pierwszy ogień przepisów. W końcu nie samym karpiem smażonym człowiek w święta żyje, aż chciałoby się tak powiedzieć. Karp pieczony zawdzięcza swój smak cytrusom, jabłkom i przyprawom. Jest bardzo wygodny do przygotowania, nie trzeba stać przy patelni, panierować, uważać na strzelające drobiny wody. Ot tak zwyczajnie sprawiony płat karpia piekę na owocach. Prosto, smacznie i skutecznie.
KARP PIECZONY – składniki:
- 3 jabłka
- 3 cebule
- 2 pomarańcze
- 1 szklanka żurawiny mrożonej
- sól do smaku
- 2 łyżki oleju
KARP PIECZONY – przygotowanie przepisu:
- Filet z karpia myję, osuszam papierowym ręcznikiem. Solę z obu stron i odkładam na talerz.
- Cebule obieram i kroję w piórka.
- Jabłka przekrawam na osiem części i wycinam gniazda nasienne.
- Wyciskam sok z dwóch pomarańczy.
- Kroję w plasterki jedną pomarańczę.
- Do brytfanny prostokątnej mniej więcej o wymiarach 36 x 23 x 5,5 cm wkładam jabłka, cebulę, plastry pomarańczy, na wierzchu układam karpia i delikatnie pędzelkiem smaruję skórę olejem. Posypuję też w koło żurawiną i wlewam sok z pomarańczy.
- Wstawiam do piekarnika rozgrzanego do 180 stopni i piekę przez 30 minut.
- Wystawiam na stół i podaję w formie.
KARP DUSZONY Z WARZYWAMI
Nie mogłam się powstrzymać i karp duszony z warzywami i z dodatkiem mleka kokosowego lub tłustej śmietany pojawić się musiał, wśród tych dzisiejszych przepisów. No po prostu nie było wyjścia. W sumie jest to przepis klasyczny, ale za to w zupełnie nowej odsłonie i aranżacji. Zestaw dodatków do ryby też wyszedł mi troszkę inny, pojawiły się rodzynki i śmietana. Ważne jest to, że ryba została uduszona z warzywami, a nie usmażona i warzywami poprzekładana. Aż chciałoby się zapytać, czy znasz rybę po grecku? Oczywiście, że znasz, sama zastanawiałam się czy jest ktoś, kto takiej ryby u nas w Polsce nie jadł! Przynajmniej wśród osób preferujących kuchnie domową, tradycyjną i prostą.
U mnie powstał duszony karp z warzywami, zdecydowanie słodszy niż to typowe danie „po grecku” i powiedziałabym, że o niebo bardziej soczysty. A to za sprawą duszenia w sosie, dodatku śmietany, rodzynek i odrobiny cynamonu. To jest bardzo ciekawe połączenie smaku, niedoceniane a szkoda! Karp sam w sobie świetnie komponuje się z rodzynkami, czego przykładem jest chociażby karp po żydowsku w galarecie i na ciepło. Muszę powiedzieć, że to, czego nie lubię w rybie po grecku to: grubej panierki i tego, że zazwyczaj wykorzystuje się do niej mrożonych kostek z mintaja. Po drugie wolę zdecydowanie serwować ryby w wersji na ciepło niż na zimno, a ryba po grecku to zimne danie. Do przygotowania karpia duszonego w warzywach sprawdzi się idealnie świeża ryba i od razu powiem, że jest zdecydowanie lepsza niż mrożona. Podczas mrożenia zmienia się struktura mięsa. Mocniej strzela (pryszczy) na patelni i mięso się piórkuje, czyli wyraźnie dzieli. W przypadku ryby świeżej smak jest o wiele lepszy, więc warto takie danie przygotować w dniu imprezy.
KARP DUSZONY Z WARZYWAMI – składniki:
- 2 tusze z karpia
- paczka włoszczyzny
- 2 cebule
- 1 szklanka passaty
- 100 g koncentratu pomidorowego
- 400 ml mleka kokosowego lub tłustej śmietany
- 1/3 szklanki rodzynek
- ½ łyżeczki cynamonu
- 3 listki laurowe
- 5 kulek ziela angielskiego
- sól i pieprz do smaku
- 3 łyżki oleju do smażenia lub masła
KARP DUSZONY Z WARZYWAMI – przygotowanie przepisu:
- Tusze z karpia sprawiam. Płuczę, wycieram do sucha papierowym ręcznikiem kuchennym i kroję na kawałki. Solę, odkładam na talerz.
- Cebule obieram, kroję w kostkę i smażę na złoto w garnku z pokrywką. Obieram włoszczyznę i ścieram na tarce. Dodaję do warzyw i przesmażam.
- Dolewam jedną szklankę wody, śmietanę, dodaję rodzynki, cynamon i sól do smaku. Duszę przez dziesięć minut do miękkości, pod koniec dolewam passatę.
- Do warzywa wkładam dzwonka karpia, gotuję na małym gazie przez około dwadzieścia minut. Delikatnie wyjmuję, dodaję koncentrat pomidorowy i mieszam. Doprawiam do smaku solą i pieprzem.
- Duszę razem około pięć minut. Podaję na ciepło w głębokich talerzach.
KARP SMAŻONY Z SOSEM GRZYBOWYM
Absolutnie nie mogło zabraknąć w moich przepisach karpia smażonego, takiego klasycznego, znanego wszystkim z domów rodzinnych. Jednak nie byłabym sobą, gdybym nie zaproponowałam wam jakieś odmiany. W końcu nie jeden przepis jest na świecie i nie jedno danie, którego zmieniać nie można. Tym razem karp został namoczony w mleku przed smażeniem. W takiej wersji jest delikatniejszy w smaku i aromacie. Czasem słyszę, że ilu wielbicieli mięsa z karpia, tylu przeciwników tego smaku. Nie wiem czy wiecie, ale sam karp pojawił się na ziemiach polskich w XII wieku z Cystersami, wzbogacając dietę mnichów. Potem zapomniany karp, zrobił karierę w czasach PRL’u. Obecnie, każda rodzina w Polsce ma swój przepis na to danie. Karp panierowany w bułce tartej, płatkach z migdałów lub w mące, może być smażony na patelni z masłem lub olejem. Ponieważ sos grzybowy jest dla mnie ważnym elementem świąt, podobnie jak zupa grzybowa to wpadłam na pomysł, aby moim znajomym podać smażonego karpia w towarzystwie gęstego sosu grzybowego. I powiem wam, że był to strzał w dziesiątkę, bo co jak co, ale w takim zestawieniu smaku karp prezentuje się znakomicie.
KARP SMAŻONY – składniki:
- 4 filety z karpia
- 1 litr tłustego mleka
- 1 cytryna
- 2 ząbki czosnku
- bułka tarta pszenna lub bezglutenowa do obtaczania
- sól do posypania
- olej lub masło do smażenia/pieczenia
KARP SMAŻONY– przygotowanie przepisu:
- Wlewam mleko do salaterki, przeciskam przez praskę ząbek czosnku dodaję też skórkę z jednej cytryny.
- Rybę myję pod kranem, kroję na kawałki, wkładam do mleka i odstawiam na 60 minut. Następnie płuczę ponownie.
- Kawałki karpia solę, obtaczam w mące i smażę na oleju z masłem.
A teraz czas na wspaniały sos grzybowy:
SOS GRZYBOWY – składniki:
- 2 litry wywaru warzywnego
- 3 garście grzybów suszonych
- 3 listki laurowe i kilka kulek ziela angielskiego
- 1 opakowanie śmietany około 200 ml może być krowia, owsiana, ryżowa lub sojowa
- sól i pieprz do smaku
- 2 łyżki mąki ziemniaczanej
SOS GRZYBOWY – przygotowanie:
- Grzyby suszone zalewam jednym litrem wrzątku w garnku z pokrywką i odstawiam na trzy godziny lub minimum na jedną godzinę. Grzyby muszą nasiąknąć i zmięknąć.
- Cebule obieram, kroję w kostkę i smażę na patelni z olejem na zloty kolor.
- Gotuję grzyby w wodzie, w której się moczyły, dodając wcześniej do niej cebule. Trzymam na małym gazie przez trzydzieści minut, pozwalając aby odparowała połowa płynu.
- Do grzybów i cebuli dodaję śmietanę lub mleko kokosowe i mocno doprawiam solą oraz pieprzem.
- Jeśli sos jest zbyt gęsty rozrzedzam go wodą, jeśli zbyt rzadki dodaję mąkę wymieszaną z niewielką ilością wody.
Karpia smażonego podaję w towarzystwie sosu grzybowego, ponieważ pasują do siebie wyśmienicie.
KARP PIECZONY Z OWOCAMI
Ja doskonale wiem, że znacie taki przepis jak karp po żydowsku. To wersja ryby podana na słodko z suszonymi owocami, najczęściej rodzynkami. Karp pieczony z owocami jest moją swobodną interpretacją tego znanego klasycznego przepisu na podanie ryby. Muszę powiedzieć, że przez wszystkie lata swojego życia, jadłam kilka razy taką rybę w różnych wersjach. Doszłam jednak do wniosku, że sama nie będę jej dusiła jak to miałam w zwyczaju a po prostu upiekę w piekarniku w naczyniu żaroodpornym a dokładnie brytfannie, takiej głębokiej patelni z dwoma uszkami. Do tego celu wybrałam brytfannę. Jest tak pojemna, że zmieściły mi się w niej z powodzeniem dwie okazałe tusze karpia. Karp pieczony z owocami pachnie przyprawami korzennymi goździkami, cynamonem i pieprzem. Smakuje słodko i dymnie za sprawą śliwek, rodzynek i podsmażonej cebuli. Podpowiem jeszcze, że karpia można podać bezpośrednio w formie, w której się piekł. Tak, jak wyjmiecie go z piekarnika. Ja jeszcze pokusiłam się o zmiksowanie owoców wraz z sosem i podanie go jako gęstego sosu do karpia.
KARP PIECZONY Z OWOCAMI – składniki:
- 2 tusze z karpia
- 100 g rodzynek
- 200 g śliwek suszonych
- 250 ml półwytrawnego białego wina lub jasnego piwa
- 300 ml gęstej słodkiej śmietany
- 3 duże cebule
- 3 łyżki oliwy lub masła
- 1 łyżeczka cynamonu
- 5-7 goździków
- sól i pieprz do smaku
KARP PIECZONY Z OWOCAMI – przygotowanie przepisu:
- Karpia myję, osuszam ręcznikiem i kroję na spore kawałki. Ryby solę i doprawiam pieprzem. Odstawiam na piętnaście minut.
- Cebule obieram, kroję w plastry i podsmażam na kilku łyżkach oliwy lub masła. Gdy się zeszkli dodaję cynamon, goździki, śliwki suszone, rodzynki, wino lub piwo, słodką tłustą śmietanę. Wszystko dokładnie mieszam i karpia wkładam do formy. Przykrywam pokrywką i wstawiam do piekarnika rozgrzanego do 180 stopni na czterdzieści pięć minut.
- Gdy ryba jest gotowa, czyli miękka po nakłuciu i upieczona, to wyjmuję ją bardzo delikatnie na talerz. Jeśli chcecie tak jak ja na pierwszym zdjęciu, podać karpia ze zmiksowanym sosem, wystarczy zawartość głębokiej patelni Magnat wlać do blendera i zmiksować. Dzwonka karpia podać na głębokich talerzach, dobrze prezentuje się i świetnie smakuje w towarzystwie gęstego sosu owocowego.
KARP W ŚMIETANIE Z PAPRYKĄ i SUSZONYMI POMIDORAMI
Popularne są przepisy, w których karpia podaje się w sosie śmietanowym. Zazwyczaj jest to jednak karp smażony lub pieczony, a sam sos przygotowywany jest na bazie warzyw czy samej śmietany zagęszczonej mąką i traktowany jest jako dodatek. Tym razem chciałam, aby karp został uduszony w sosie, aby cały smak został do niego oddany. Tak jak to dzieje się w przypadku zup i wywarów. Sos śmietanowy sam w sobie jest słodki, zawsze przyda mu się przełamanie smaku. Tu postawiłam na cebule, czerwoną paprykę i koperek. To był to strzał w przysłowiową dziesiątkę.
Generalnie gdybym miała powiedzieć czy lepszy jest karp smażony, duszony czy pieczony odpowiedziałabym, że wszystko zależy od dodatków. Ryba lubi przyprawy, sosy, panierki. Smażony karp ma swój urok, jednak wersja pieczona lub duszona jest mniej kaloryczna i generalnie wydaje się lżejsza. W tym konkretnie przepisie śmietana nie zmniejsza ilości kalorii ale jednak, mimo wszystko ryba wydaje się lżejsza niż smażona.
KARP W ŚMIETANIE Z PAPRYKĄ – składniki:
- 2 tusze z karpia
- 4 czerwone papryki (ja miałam podłużne)
- 300 ml gęstej słodkiej śmietany
- 3 duże cebule
- 3 łyżki oliwy lub masła
- 10 suszonych pomidorów z zalewy oliwnej
- sól i pieprz do smaku
- koperek
KARP W ŚMIETANIE Z PAPRYKĄ – przygotowanie przepisu:
- Tusze z karpia sprawiam. Płuczę, wycieram do sucha papierowym ręcznikiem kuchennym i kroję na kawałki. Solę, odkładam na talerz.
- Cebule obieram, kroję w piórka i smażę na złoto w garnku z pokrywką. Pomidory kroję w paseczki.
- Paprykę czyszczę, wyjmuję gniazda nasienne, kroję w kostkę.
- Do garnka z cebulą wlewam śmietanę, dodaję papryki, suszone pomidory. Zagotowuję, wkładam karpia.
- Gotuję na małym gazie przez około dwadzieścia minut. Delikatnie wyjmuję, dodaję posiekany koperek i mieszam. Próbuję i doprawiam do smaku solą i pieprzem.
- Duszę razem około pięć minut. Podaję na ciepło w głębokich talerzach.
Dominika napisał
W śmietanie
Anna napisał
W tym roku wędzimy, a w innych latach robiłam faworki z karpia inspirowane Magdą Gessler.
Katie napisał
Anna Jak od Magdy Gessler to pewnie takie z tydzień przegłodzone???
Anonim napisał
Katie raczej nie, inspirowane. Znaczy sam pomysł. Znalazłam kiedyś przepis na stronie Lidla i robilam 3 lata z rzędu. Mi bardzo smakowało z sosem tatarskim. Część rodziny żałowała, że „nie czuć karpiem”, co według mnie jest zaletą. Ostatnio oglądam przepisy Gessslerowej na youtube, cala seria bożonarodzeniowa i tym razem do tych karpiowych faworków zrobiła sos z kogla mogla z dodatkiem chrzanu.
Anna napisał
Smażony w migdałach polany sosem z czerwonego wina z rodzynkami.
Ela napisał
Tylko w wigilię bardzo bardzo tradycyjny: w galarecie i smażony
Elżbieta P. napisał
Tradycyjnie smażony albo w galarecie. Choć bardzo lubię zupy z karpia ze sporą ilością różnych przypraw. Z dobrych hodowli jest b. zdrowy i pomaga w wielu dolegliwościach. Ale o tym może powiedzieć ktoś, kto zajmuje się medycyną chińską. Zdrowych, rodzinnych Świąt Bożego Narodzenia, pozdrawiam. Elżbieta P.
Krzysiek napisał
Chociaż do karpika podchodzę dosyć konserwatywnie (panierka i smażenie na maśle klarowanym), to ten przepis w śmietanie wydaję się być smaczny także go wykorzystam ;) .